T.C
ANKARA
15.İDARE MAHKEMESİ
ESAS NO :2018/1271 Esas
KARAR NO :2019/194
DAVANIN ÖZETİ : Davacı tarafından, askerlik görevini yapmakta iken tüberküloz lenfadenit hastalığı yüzünden terhis edilmesi nedeniyle vazife malullüğü aylığı bağlanması talebinin reddine ilişkin 08.03.2018 tarih ve 360 sayılı işlemin; askerlik görevinin neden ve etkisi ile rahatsızlanarak malul hale geldiğinden bahisle iptali ile vazife malullüğü aylığının idareye başvuru tarihinden itibaren yasal faiziyle ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ : Bireysel kaynaklı rahatsızlığı nedeniyle vazife malulü sayılması imkanı olmayan davacıya vazife maluliyeti aylığı bağlanmamasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Ankara 15. İdare Mahkemesi’nce dava dosyası incelenerek işin gereği görüşüldü:
Dava, askerlik görevini yapmakta iken tüberküloz lenfadenit hastalığı yüzünden terhis edilen davacı tarafından vazife malullüğü aylığı bağlanması talebinin reddine ilişkin işlemin iptali ile vazife malullüğü aylığının yasal faiziyle ödenmesi istemiyle açılmıştır.
5434 sayılı Kanunun 56/1. maddesinde, “Muvazzaf, yedek ve gönüllü erlerin silah altında bulundukları esnada veya celp ve terhislerinde (serbest sevkler dahil) sevkleri sırasında, Yedek Subay okulu öğrencilerinin gerek okulda, gerek okuldan evvelki hazırlık kıtasında vazife malulü olmaları halinde, kendilerine, öğrenim durumlarına göre, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinde tespit edilen giriş derece ve kademe tutarlarının, daha önce Devlet Memuriyetinde bulunmuş olanlardan kazanılmış hak aylıkları veya emekli keseneğine esas aylıkları, sözü edilen giriş derece ve kademe tutarının üzerinde olanlara bu aylıkları emeklilik gösterge tablosunda karşılığı olan derece ve kademe tutarının,% 70’i üzerinden aylık bağlanır.” hükmüne,
5510 sayılı Kanunun Geçici 18. Maddesinde, “İlgili kanunlarında düzenleme yapılıncaya kadar;
a) 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinin birinci fıkrasında belirtilenlerden bu Kanunla yürürlükten kaldırılan maddeleri dahil 5434 sayılı Kanuna göre vazife veya harp malûlü sayılması gerekenlerin ve Türk Silâhlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından görevlendirildiği tarihte uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak çalışmayanlardan bu Kanunla yürürlükten kaldırılan maddeleri dahil 5434 sayılı Kanuna göre harp malûlü sayılması gerekenlerin kendileri ile bunların dul ve yetimlerine bağlanacak aylıklar hakkında bu Kanunun yürürlük tarihinden önceki hükümlerin uygulanmasına devam olunur. “hükmüne,
5434 sayılı Kanunun ”Malullük” başlıklı 44/1inci maddesinde;
Her ne sebep ve suretle olursa olsun vücutlarında hasıl olan arızalar veya düçar oldukları tedavisi imkansız hastalıklar yüzünden vazifelerini yapamıyacak duruma giren iştirakçilere (malul) denir ve haklarında bu kanunun malullüğe ait hükümleri uygulanır.” hükmüne, aynı kanunun 45 inci maddesinde de;
44 üncü maddede yazılı malullük;
a) İştirakçilerin vazifelerini yaptıkları sırada vazifelerinden doğmuş olursa;
b) Vazifeleri dışında kurumların verdiği her hangi bir kuruma ait başka işleri
yaparken, bu işlerden doğmuş olursa;
c) Kurumların menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken o işten doğmuş olursa
(maksadın ilgili kurumlarca kabul edilmesi şartıyla);
ç) Fabrika, atölye ve benzeri işyerlerinde, işe başlamadan evvel iş sırasında veya işi bitirdikten sonra, o işyerinde husule gelen ve yine o işyerinin mahiyetinden veya çalışma konusundan ileri gelen kazadan doğmuş olursa; Buna (vazife malullüğü) ve bunlara uğrayanlara da (vazife malulü) denir. ” hükmüne yer verilmiştir.
Açıklanan bu hükümlere göre davacıya askerde iken hastalığından dolayı terhis edilmesi nedeniyle vazife malüllüğü aylığı bağlanabilmesi için malüllüğün vazifenin sebep ve tesirinden ileri gelmesi gereklidir.
Dosyanın incelenmesinden; davacının askerlik görevini yapmakta iken sol omuzundaki şişlik nedeniyle sevk edildiği GATA Haydarpaşa Hastanesince düzenlenen 26.01.1984 tarih ve 232 sayılı “Askerliğe Elverişli Değildir” kararlı rapora istinaden 27.01.1984 tarihinde terhis edildiği, 02.03.2017 tarihli dilekçesi ile askerlik görevini yapmakta iken rahatsızlandığından bahisle tarafına aylık bağlanması talebinde bulunduğu, bunun üzerine 26.01.1984 tarih ve 232 sayılı rapor davalı idare sağlık kurulunun 20.11.2017 tarihli ve 11832 sayılı kararı ile incelenerek “hastalığının görevinin neden ve etkisiyle meydana gelmediğine” karar verildiği, davacının durumu Vazife Mallüğü Tespit Kurulunun 08.03.2018 tarih ve 360 sayılı kararı ile de incelenerek askerlik görevini İstanbul Üvezli 15. Füze Üs Komutanlığı emrinde hava er olarak yaparken çocukluğundan beri bulunan sol omuzundaki şişlik nedeniyle sevk edildiği GATA Haydarpaşa Hastanesince düzenlenen 26.01.1984 tarih ve 232 sayılı rapora istinaden terhis edilen davacı hakkında vazife malullüğü hükümlerinin uygulanmasına imkan bulunmadığına karar verildiği, söz konusu kararın davacıya bildirilmesi üzerine iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Ankara Bölge İdare Mahkemesi 11. İdari Dava Dairesinin E:2018/719 ve E:2017/10611 sayılı emsal dosyalarında verilen ara kararı üzerine, Ankara Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Baştabipliği tarafından gönderilen 03.07.2018 tarih ve Sayı:50687469-Göğüs Hst.Kln. sayılı raporda;
“…Tüberküloz (TB) Hastalığı Mycobacterium tuberculosis basil (mikrop) kompleksi tarafından oluşturulduğu bilinen bulaşıcı bir Enfeksiyon Hastalığıdır. Tüberküloz basili ile enfekte bireylerin %10 undan daha azında yaşamları boyunca aktif tüberküloz hastalığı gelişebilmektedir. Hastalığın kuluçka süresi ortalama olarak ilk enfeksiyonda 4-12 hafta, sekonder enfeksiyonda 1-2 yıldır. Ömür boyu latent (hasta etme gücü zayıflamış) kalan vakalar da vardır. TB hastalığı, direkt primer enfeksiyonda progresyonla gelişebileceği gibi (enfeksiyonun ilk yılında %3-10), mikropla temastan yıllar sonra da gelişebilmektedir. (enfeksiyonun ilk yılından sonra hayat boyu progresyon riski %5) TB Hastalığının bulaşımı genellikle havayolu ile olmaktadır. Tüberküloz basili taşıdığı gösterilmiş (Balgamın mikroskobik incelemesinde mikrop varlığı gösterilmiş) tüberküloz hastalarının hapşırma/öksürme nedeniyle havaya veya bulundukları ortama saldıkları basiller (mikroplar) aracılığı ile uzun süreli yakın temasta olduğu kişilere (aile bireyleri, aynı evi paylaştığı kişiler, çalışma-okul arkadaşları) hastalığın bulaşabileceği bilinmektedir. Hastaların bulaştırıcılığı, etkili tedavi ile genellikle 2-3 haftada geçmektedir…” şeklinde bilgilere yer verildiği görülmektedir.
Olayda, davacının tüberküloz lenfadenit hastalığı nedeniyle terhis edildiğinde yaklaşık 6 aydır zorunlu askerlik hizmetini yapmakta olduğu, 26.01.1984 tarih ve 232 sayılı raporda “çocuklukta ufak bir şişlik olduğu daha sonra şişliğin büyüdüğü” tespiti bulunmakla birlikte davacının büyüyen şişlik nedeniyle kollarında ve bacaklarında hareket güçsüzlüğü hissettiğinin de belirtildiği, bu rahatsızlığın askerlik öncesinde var olduğuna ilişkin bir tespitin bulunmadığı hususları yukarıda yer verilen tıbbi görüşle birlikte değerlendirildiğinde erlerin askerlik hizmetlerini yerine getirirken yemekhane, yatakhane, eğitim alanı gibi toplu yaşam alanlarında bulundukları ve bu ortamlarda bulaşıcı olan tüberküloz hastalığının ilerleyerek davacının malul hale gelmesine neden olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, davacının askerlik vazifesinin sebep ve tesiri ile tüberküloz lenfadenit hastalığının ilerlemesi sonucu malül hale geldiği ve söz konusu rahatsızlığın görev sırasında ve görevinin neden ve etkisiyle meydana geldiğinin kabulü gerektiği sonucuna varıldığından davacı hakkında vazife malullüğü ile ilgili hükümlerinin uygulanamayacağı yolunda tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, davacının idareye başvuru tarihinden itibaren yoksun kaldığı vazife malullüğü aylıklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine, aşağıda dökümü yapılan 128,00 TL yargılama gideri ile A.A.Ü.T uyarınca belirlenen 1.362,00 TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içerisinde Ankara Bölge İdare Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere 07/02/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Bölge İdare Mahkemesi’nin Esas No : 2019/4159 Esas, 2021/4125 Sayılı Kararı.
